Tham dự hội thảo có đ/c Nguyễn Văn Phong - Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội; đ/c Hà Minh Hải - Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội, Trưởng Tiểu ban lập Quy hoạch Thủ đô; đ/c Phạm Thị Thanh Mai - Phó trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội; đ/c Nguyễn Thanh Sơn - Bí thư Đảng ủy Khối các trường đại học, cao đẳng Hà Nội; đ/c Lê Ngọc Anh - Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế - xã hội Hà Nội.

Về phía Trường Đại học Kinh tế Quốc dân có GS.TS Phạm Hồng Chương - Hiệu trưởng; PGS.TS Bùi Đức Thọ - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng; GS.TS Hoàng Văn Cường - Phó Hiệu trưởng; PGS.TS Bùi Huy Nhượng - Phó Hiệu trưởng; PGS.TS Nguyễn Thành Hiếu - Phó Hiệu trưởng; đại diện lãnh đạo các Phòng ban, Khoa, Viện, Trung tâm trong toàn trường; cùng sự góp mặt của 350 đại biểu: đội ngũ trí thức, nhà khoa học đến từ hơn 80 đại học, trường đại học, cao đẳng và học viện trên địa bàn thành phố Hà Nội.

Đ/c Hà Minh Hải - Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội phát biểu

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Minh Hải cho biết, trong năm 2022-2023, cùng với việc ban hành các chương trình hành động, kế hoạch triển khai tổ chức thực hiện, thành phố Hà Nội đang triển khai rất nhiều công việc nhằm cụ thể hóa Nghị quyết số 15-NQ/TƯ ngày 5-5-2022 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, trong đó có công tác lập Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Đến nay, Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế - xã hội Hà Nội, cơ quan được thành phố giao lập Quy hoạch Thủ đô đã phối hợp với Liên danh tư vấn nghiên cứu (7 liên danh) hoàn thành dự thảo 1 quy hoạch, chuẩn bị thực hiện các bước xin ý kiến đối với quy hoạch theo quy định. Trong quá trình nghiên cứu, lập quy hoạch, Thành ủy, UBND thành phố Hà Nội đã chỉ đạo cơ quan lập quy hoạch tổ chức nhiều cuộc hội thảo, tọa đàm xin ý kiến các cơ quan, tổ chức, các chuyên gia, nhà khoa học. Hội thảo hôm nay được tổ chức cũng nằm trong chuỗi hội thảo này.

Đồng chí Hà Minh Hải thông tin, thủ đô Hà Nội có một đặc thù vô cùng thuận lợi mà không địa phương nào trên cả nước có được, đó là nơi đặt trụ sở của gần 100 trường đại học, cao đẳng đóng trên địa bàn, trong đó có nhiều trường đại học lớn, có bề dày truyền thống phát triển, với hàng nghìn giảng viên, nhà khoa học, cán bộ có trình độ chuyên môn cao, trong đó, số lượng giáo sư, tiến sĩ, nhà khoa học chiếm khoảng 65% cả nước. Vì thế, việc tổ chức được buổi hội thảo hôm nay cũng chính là phát huy, huy động nguồn lực trí tuệ, chất xám to lớn trên địa bàn Thủ đô cho công tác Quy hoạch Thủ đô nói riêng và xây dựng phát triển Thủ đô nói chung.

Đ/c Nguyễn Thanh Sơn - Bí thư Đảng ủy Khối các trường đại học, cao đẳng Hà Nội phát biểu

PGS.TS Bùi Đức Thọ - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng trường Trường ĐH KTQD phát biểu

Tại Hội thảo, các đại biểu đã nghe 11 ý kiến tham luận của các chuyên gia, nhà khoa học, như: “Một số nội dung chủ yếu của quy hoạch Thủ đô Hà Nội” của GS.TS Hoàng Văn Cường - Phó hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân; “Phát triển cải tạo và tái thiết các không gian công cộng, không gian xanh đô thị trung tâm Thủ đô Hà Nội” của PGS.TS.KTS Lê Quân - Hiệu trưởng Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội; “Phát huy vai trò dẫn dắt và kết nối của thành phố Hà Nội để phát triển vùng Thủ đô hiện đại và bền vững” của PGS.TS Bùi Anh Tuấn - Hiệu trưởng Trường Đại học Ngoại thương; “Một số ý kiến góp ý đối với đề cương định hướng quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050” của GS.TS Phạm Văn Điển - Hiệu trưởng Trường Đại học Lâm nghiệp.

Các tham luận, thảo luận tại hội thảo đã đóng góp làm rõ yếu tố, điều kiện phát triển đặc thù của Thủ đô Hà Nội; đặc biệt là các đặc thù về văn hóa, lịch sử, về địa lý, tự nhiên, môi trường, khí hậu, nguồn nhân lực… để xác định được những tiềm năng, lợi thế riêng có của Hà Nội, đồng thời làm rõ những điểm không thuận lợi trong phát triển Thủ đô; đánh giá được bức tranh hiện trạng, thực trạng Thủ đô Hà Nội, đặc biệt là so sánh với các Thủ đô, thành phố trên thế giới. Trong đó, xác định được những điểm nghẽn làm hạn chế sự phát triển của Thủ đô...

GS.TS Hoàng Văn Cường - Phó Hiệu trưởng Đại học Kinh tế Quốc dân phát biểu

Tại Hội thảo, GS.TS Hoàng Văn Cường - Phó Hiệu trưởng Đại học Kinh tế Quốc dân, đại diện đơn vị đứng đầu liên danh tư vấn lập đề án Quy hoạch Thủ đô Hà Nội đã trình bày tóm tắt những nội dung chủ yếu của dự thảo Quy hoạch Thủ đô Hà Nội.

GS.TS Hoàng Văn Cường cho biết, 5 quan điểm phát triển Thủ đô Hà Nội được các đơn vị tư vấn lập Quy hoạch đưa ra, trong đó quan điểm hàng đầu là phát triển Thủ đô nhanh, bền vững, sáng tạo, bao trùm; tạo dựng hình ảnh, vị thế quốc gia trên trường quốc tế. Nhân tố con người sẽ được phát huy, lấy vai trò làm trung tâm, chủ thể, nguồn lực, động lực và mục tiêu của phát triển; lấy lợi ích của đa số và vì sự phát triển Thủ đô trên cơ sở giải quyết hài hòa lợi ích các bên làm tiêu chuẩn cho sự thay đổi. Các giá trị văn hoá, lịch sử được tôn trọng, giữ gìn, tôn tạo, khai thác và phát huy hiệu quả, trở thành nguồn lực phát triển bền vững, được phát triển ngang tầm với kinh tế…

Trong 5 khâu đột phá đưa ra, ngoài những "trụ cột" cơ bản về thể chế, quản trị; hạ tầng kết nối và nguồn lực, các đơn vị tư vấn đề xuất thêm 2 thành tố: Đô thị và dịch vụ bất động sản; môi trường và cảnh quan. Trong đó, mô hình đô thị TOD trong cải tạo chỉnh trang để tạo diện  mạo đô thị văn minh – hiện đại.

Mô hình TOD khu vực mới phát triển để tập trung nguồn lực, khai thác có hiệu quả không gian phát triẻn kết cấu hạ tầng đồng bộ phục vụ tốt nhất mọi nhu cầu nâng cao cuộc sống văn minh, hiện đại của người dân.

Về yếu tố môi trường và cảnh quan, việc khai thác không gian hồ và các dòng sông vừa tạo cảnh quan đặc trưng riêng có của Thủ đô xanh – sinh thái vừa tạo nguồn lực cho đầu tư phát triển bền vững, vừa tạo không gian du lịch, dịch vụ nghỉ dưỡng, đáp ứng nhu cầu khách du lịch và người dân đô thị.

Với 3 kịch bản phát triển kinh tế đưa ra, theo đề án, cơ cấu kinh tế Hà Nội trong tương lai vẫn xác định phát triển dịch vụ là chính. Đây sẽ là khu vực tạo ra trụ cột chính đóng góp phần lớn cho sự phát triển của Hà Nội, trong đó gồm dịch vụ đô thị, logistic, di sản văn hoá, tài chính ngân hàng và dịch vụ bất động sản.

Công nghiệp Hà Nội vẫn giữ vai trò ổn định, dẫn dắt sản xuất công nghiệp trong vùng, đi vào công nghệ cao và sản phẩm IT, trong đó Hà Nội phải dẫn đầu về công nghiệp bán dẫn và trí tuệ nhân tạo. Nông nghiệp Hà Nội được phát triển theo hướng nông nghiệp đô thị, sinh thái, kết hợp với du lịch chứ không phải là nông nghiệp thương phẩm thông thường và phải tạo ra sản phẩm mang tính dẫn dắt.

Chia sẻ về những trụ cột phát triển Thủ đô, GS.TS Hoàng Văn Cường cho hay, 6 trụ cột phát triển Thủ đô gồm: Thành phố toàn cầu, văn hiến, văn minh, hiện đại; thể chế và năng lực quản trị, văn hoá và di sản; đô thị xanh, kinh tế tuần hoàn; hạ tầng giao thông vận tải hiện đại; xã hội số đô thị thông minh/kinh tế số; khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, việc làm.

Đề án cũng đã đưa ra phương án phát triển cụ thể đối với các lĩnh vực kinh tế, định hướng quy hoạch giáo dục, y tế; quy hoạch không gian văn hoá - thể thao và du lịch; phương án phát triển hạ tầng giao thông; phương án quy hoạch hệ thống đô thị, nông thôn; tái thiết đô thị theo mô hình TOD; tái thiết đô thị theo mô hình tái điều chỉnh đất; mô hình mở rộng ngoài đô thị trung tâm; phương án quy hoạch phát triển nông thôn… đồng thời nêu 5 khuyến nghị về các cơ chế, chính sách thực hiện quy hoạch. Trong đó khuyến nghị đầu tiên khuyến khích người dân di dời chỗ ở, các trường đại học, bệnh viện giảm tải cho khu vực nội đô; khuyến khích đầu tư tư nhân, đầu tư khoa học công nghệ; cơ chế đối với nông nghiệp Thủ đô và sử dụng mặt nước, bãi ven sông.

Nhấn mạnh về thực trạng phát triển và đặc thù của Thủ đô Hà Nội từ thời tiền Thăng Long đến giai đoạn hiện đại. GS.TS Hoàng Văn Cường cho biết, dự thảo Quy hoạch đánh giá, qua các thời kỳ phát triển, Hà Nội luôn là nơi hội thụ nhiều tinh hoa văn hóa và là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, có vị thế quan trọng trong quan hệ quốc tế. Bên cạnh đó, Hà Nội còn có nhiều tiềm năng về địa hình, tài nguyên đa dạng phong phú về con người, di sản văn hóa mà ít Thủ đô trên thế giới có được.

Qua các thời kỳ phát triển, Hà Nội đã đạt được những thành tựu, kết quả đáng tự hào trong nhiều lĩnh vực. Tuy nhiên, hiện nay Thành phố đang tồn tại 5 điểm nghẽn làm cản trở sự phát triển trong tương lai. Trong đó, chưa có một thể chế thực sự vượt trội để cho Hà Nội phát huy hết tiềm năng, lợi thế thế cho phát triển.

Hiện có Luật Thủ đô, tuy nhiên trong đó còn nhiều quy định ràng buộc làm hạn chế sự phát triển cho nhiều lĩnh vưc. Chưa có hạ tầng đồng bộ, nhất là hạ tầng giao thông công cộng quy mô lớn để phục vụ cho hơn 8 triệu dân. Môi trường bị ô nhiễm nặng nề làm ảnh hưởng đến hoạt động kinh tế và đời sống xã hội. Quy hoạch đô thị còn nhiều điểm chưa phù hợp với thực tế. Bộ máy cán bộ chưa năng động, sáng tạo, dám nghĩ dám làm nên chưa thực sự tạo ra nhiều đột phá vượt trội. GS.TS Hoàng Văn Cường cho biết, đây là những điểm nghẽn cơ bản mà Hà Nội cần phân tích thấu đáo và có phương án giải quyết nhằm bảo đảm cho sự phát triển trong giai đoạn tới.

Theo GS.TS Hoàng Văn Cường, từ thực trạng và những điểm nghẽn đánh giá như trên, định hướng Quy hoạch cho Thủ đô Hà Nội, thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được quán triệt dựa trên triết lý phát triển Thủ đô Hà Nội. Các yếu tố văn hoá, văn hiến, văn minh Thăng Long - Hà Nội là những trụ cột xuyên suốt khi xây dựng bất kể phương án quy hoạch nào.

Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong phát biểu kết luận hội thảo

Phát biểu kết luận Hội thảo, Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong nhấn mạnh, đây là diễn đàn kết nối đội ngũ các nhà khoa học, chuyên gia đầu ngành nghiên cứu trên các lĩnh vực nhằm kịp thời bổ sung, hoàn thiện Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Đánh giá cao những phát biểu tham luận tại hội thảo cũng như những góp ý, gợi mở của các chuyên gia, nhà khoa học đối với Quy hoạch Thủ đô Hà Nội, đồng chí Nguyễn Văn Phong cho biết, thành phố sẽ có thêm nhiệt huyết vì những ý kiến này không chỉ cung cấp thêm cho thành phố những vấn đề mới trong các quy hoạch, đặc biệt là Quy hoạch Thủ đô cần quan tâm. Trong đó, còn nhiều vấn đề mà trong đề cương, gợi ý về Quy hoạch Thủ đô chưa được làm rõ, thì hôm nay các ý kiến đóng góp tại hội thảo giúp thành phố làm rõ hơn. Ví dụ như vấn đề liên quan đến nông nghiệp đô thị, trong khi thành phố mới chỉ quan tâm đến nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp hữu cơ... để từ đó thành phố có những điều chỉnh hợp lý về định hướng phát triển nông nghiệp Hà Nội trong tương lai.