PHÁT BIỂU CỦA THỦ TƯỚNG NGUYỄN XUÂN PHÚC
Tại Lễ kỷ niệm 60 năm thành lập Trường Đại học Kinh tế quốc dân (1956-2016)

- Thưa các đồng chí lãnh đạo các Bộ, ngành Trung ương, các vị đại biểu, khách quý;
- Thưa các thầy giáo, cô giáo, cán bộ nhân viên và các em sinh viên Trường Đại học Kinh tế Quốc dân;
Tôi rất vui mừng và xúc động về dự Lễ kỷ niệm 60 năm thành lập Trường Đại học Kinh tế quốc dân (ĐHKTQD), nơi tôi đã học khóa 15 Khoa Công nghiệp, giai đoạn 1973-1977. Tôi rất tự hào từng là sinh viên của Trường.  Nhân Ngày Nhà giáo Việt Nam, 20 tháng 11, tôi gửi lời cảm ơn sâu sắc tới các thế hệ thầy giáo, cô giáo, đặc biệt là những thầy cô đã trực tiếp dạy tôi. Xin gửi tới các thế hệ nhà giáo, cán bộ nhân viên, sinh viên, nghiên cứu sinh của Trường lời chúc mừng tốt đẹp nhất.
Thưa các đồng chí,
Cách đây 60 năm, Trường ĐHKTQD được Chính phủ thành lập với tên gọi Trường Kinh tế - Tài chính, với sứ mệnh là trường Đại học đầu tiên đào tạo đội ngũ cán bộ quản lý kinh tế, nghiên cứu khoa học, tư vấn phục vụ công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế đất nước.
60 năm qua, các thế hệ thầy cô giáo, cán bộ nhân viên, sinh viên, nghiên cứu sinh của Trường đã nỗ lực, chủ động và sáng tạo trong thực hiện sứ mệnh này và đã viết nên truyền thống vẻ vang, góp phần tích cực vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Đến nay, Trường ĐHKTQD đã được xác định là trường đại học trọng điểm quốc gia, trường đầu ngành trong khối các trường đại học kinh tế, quản lý và quản trị kinh doanh ở Việt Nam. Trường cũng từng bước tạo được vị thế trong khu vực và thế giới.
Trong lĩnh vực đào tạo và bồi dưỡng, Trường đã có những đóng góp to lớn vào việc đáp ứng nhu cầu xã hội về đội ngũ cán bộ kinh tế và quản trị kinh doanh với chất lượng phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế trong từng giai đoạn của đất nước.
Trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học và tư vấn, Trường được đánh giá là một trong những đơn vị hàng đầu đóng góp cho Đảng, Nhà nước xây dựng các quan điểm, chủ trương, chiến lược, cơ chế chính sách kinh tế cũng như tư vấn kinh doanh cho nhiều tập đoàn, doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế.
Trong lĩnh vực hợp tác quốc tế, Trường đã tích cực chủ động và nỗ lực nâng cao hiệu quả trong việc thiết lập mối quan hệ với các trường đại học của nhiều nước và các tổ chức quốc tế có uy tín. Qua đó, hỗ trợ Trường đổi mới mục tiêu, chương trình, giáo trình và phát triển đội ngũ giáo viên, nâng cao chất lượng đào tạo, hội nhập quốc tế; đồng thời, góp phần xác lập vị thế của Trường trong khu vực và trên thế giới.
Tuy còn một số hạn chế cần khắc phục nhưng những kết quả đạt được của các thế hệ thầy và trò Trường ĐHKTQD đã được Đảng, Nhà nước ghi nhận và trao tặng nhiều huân, huy chương, phần thưởng và danh hiệu cao quý. Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, tôi nhiệt liệt biểu dương và chúc mừng những thành tích của Trường. Mong rằng các đồng chí tiếp tục cố gắng phát huy những thành tựu đã đạt được trong điều kiện mới của đất nước.
Thưa các thầy cô giáo và các em sinh viên,
Bối cảnh hội nhập quốc tế càng sâu rộng, khoa học công nghệ phát triển rất nhanh cùng với làn sóng công nghiệp lần thứ 4 đang mở ra cho chúng ta những cơ hội to lớn và cả những thách thức đan xen. Thế giới đang chuyển mạnh sang kinh tế tri thức, trong đó tri thức và sáng tạo là yếu tố cơ bản quyết định sức mạnh và khả năng cạnh tranh của mỗi quốc gia. Khoảng cách phát triển giữa Việt Nam với các nước tiên tiến sẽ ngày càng xa hơn nếu chúng ta không có những đột phá để nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực. Câu hỏi đặt ra cho các trường đại học của Việt Nam, trong đó có Trường ĐHKTQD của chúng ta là Trường phải làm gì để cho ra đời những sinh viên tốt nghiệp có kỹ năng cần thiết để đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước và để cạnh tranh quốc tế trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay? Câu trả lời trước hết thuộc về các nhà quản lý giáo dục.
Von Gớt, danh nhân Đức thế kỷ 17-18 đã từng nói “Điều lớn lao nhất trên thế gian này không phải là chỗ chúng ta đang đứng, mà là hướng chúng ta đang đi”. Vậy những năm tới đây Đại học Kinh tế quốc dân sẽ đứng ở đâu? Sẽ trả lời câu hỏi trên thế nào?
Phát biểu của đồng chí Hiệu trưởng cho thấy: Sứ mệnh Trường đặt ra là “cung cấp cho xã hội các sản phẩm đào tạo, nghiên cứu khoa học, tư vấn, ứng dụng và chuyển giao công nghệ có chất lượng cao, có thương hiệu và danh tiếng, đạt đẳng cấp khu vực và quốc tế về lĩnh vực kinh tế, quản lý và quản trị kinh doanh, góp phần quan trọng vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong bối cảnh hội nhập kinh tế thế giới”.
Và tầm nhìn của Trường là “Phát triển thành trường đại học định hướng nghiên cứu, trường đại học đa ngành có uy tín, đạt chất lượng đẳng cấp khu vực và quốc tế trong lĩnh vực quản lý kinh tế, quản trị kinh doanh và một số lĩnh vực mũi nhọn khác. Phấn đấu trong những thập kỷ tới, Trường được xếp trong số 1000 trường đại học hàng đầu thế giới”.
Tôi muốn hỏi các đồng chí lãnh đạo Trường: Nếu trong mấy thập kỷ tới mà chúng ta mới phấn đấu để được xếp vào danh sách 1000 trường hàng đầu thì liệu chúng ta có thực hiện nổi sứ mệnh lớn như đã đặt ra hay không?
Nhật Bản đang giúp chúng ta xây dựng Đại học Việt - Nhật, thông qua sự hợp tác với Đại học Quốc gia Hà Nội. Trường này chỉ mới bắt đầu tuyển sinh năm 2016. Cách đây mấy hôm, tôi tiếp ông Nagai, Công sứ phụ trách kinh tế của Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam. Ông ấy nói với tôi họ sẽ cùng chúng ta xây dựng Đại học Việt - Nhật trở thành một trường đại học hàng đầu không chỉ của Việt Nam mà cả Châu Á.
Với tư cách cựu sinh viên và trên cương vị Thủ tướng Chính phủ, tôi đề nghị các đồng chí xem xét lại tầm nhìn và sứ mệnh của Trường ĐHKTQD. Chúng ta cần có ước mơ lớn hơn và những bước đi táo bạo. Lãnh đạo Trường hãy cùng lắng nghe ý kiến của các em sinh viên, khuyến khích các ý tưởng phản biện, những đóng góp của cựu sinh viên, các chuyên gia, nghiên cứu cách làm của những đại học tiên tiến ở Châu Á và thế giới. Các đồng chí lưu ý, tầm nhìn, sứ mệnh phải đi liền với những chiến lược, kế hoạch và chương trình hành động và những mục tiêu cụ thể.
Nhân dịp này, tôi muốn nêu 4 nội dung đặt ra đối với các trường đại học:
Thứ nhất, trường đại học hiện đại phải quan tâm đồng thời cả tri thức khoa học, phương pháp tự nghiên cứu và các kỹ năng mềm; tổ chức nhiều hoạt động, gắn với những tình huống thực tiễn, giúp sinh viên phát huy sáng tạo, trải nghiệm để trưởng thành về trí tuệ, năng lực hành động.
Thứ hai, trường đại học phải đào tạo theo nhu cầu xã hội và gắn với thực tiễn xã hội; đào tạo đúng các ngành nghề mà xã hội có nhu cầu hiện tại và tương lai. Sinh viên tốt nghiệp ra trường không chỉ có khả tìm việc mà phải có khả năng tạo lập việc để giúp người khác mưu sinh. Các trường đại học phải đào tạo ra sản phẩm có chất lượng cao theo tiêu chuẩn quốc tế.
Thứ ba, trường đại học phảiđẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục và đổi mới tư duy dạy và học, thay đổi phương thức cung cấp kiến thức cho người học, phát huy vai trò chủ động, sáng tạo của người học.
Thứ tư, trường đại học là tổ chức cung ứng dịch vụ đào tạo theo hướng tự chủ, đó là cơ chế quản trị của hầu hết đại học trên thế giới. Xu hướng chung là chuyển dịch quản trị đại học từ Nhà nước kiểm soát sang Nhà nước giám sát và giao tự chủ toàn diện.
Thưa các đồng chí,
Đảng, Nhà nước ta luôn coi trọng phát triển nguồn nhân lực. NQTƯ 8 (khóa 11) khẳng định: “Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, là sự nghiệp của Đảng, Nhà nước và của toàn dân. Đầu tư cho giáo dục là đầu tư phát triển, được ưu tiên đi trước trong các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội”. Chúng ta đã đạt được nhiều thành tựu về giáo dục - đào tạo nói chung, giáo dục đại học nói riêng. Tuy nhiên, giáo dục đại học của chúng ta còn nhiều hạn chế, đòi hỏi phải có đổi mới mạnh mẽ để đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước và xu thế phát triển đại học. Trường ĐHKTQD cũng như những đại học khác không được tự hài lòng với những gì đã đạt được và phải chủ động vươn lên với tinh thần tiến công, đột phá. Tôi đề nghị Trường ĐHKTQD nghiên cứu một số nội dung có tính định hướng sau:
Một là, phát triển Trường ĐHKTQD gắn với mục tiêu xây dựng quốc gia khởi nghiệp. Tôi mong muốn Trường sẽ là một trong những đơn vị đi đầu và có đóng góp thiết thực tạo lập hệ sinh thái khởi nghiệp và xây dựng chương trình quốc gia khởi nghiệp. Nhà trường cần đổi mới mạnh mẽ hơn mục tiêu, chương trình đào tạo, giáo trình và phương pháp dạy và học để đào tạo được nguồn nhân lực có kỹ năng làm việc, năng lực sáng tạo, tinh thần khởi nghiệp, bản lĩnh “dám nghĩ, dám làm”.
Hai là, Trường cần đẩy mạnh triển khai thực hiện thành công mô hình trường đại học công lập tự chủ. Đây là chìa khóa để nâng cao chất lượng giáo dục, là yếu tố quan trọng thúc đẩy đổi mới quản trị Trường. Phải thực hiện tự chủ một cách thực chất và đồng bộ, không chỉ là tự chủ trong thu, chi mà cả trong quản lý tài sản, trong tổ chức, nhân sự, trong đào tạo, tuyển sinh và quản lý sinh viên… và đi liền với đề cao trách nhiệm người đứng đầu.
Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ luôn lắng nghe ý kiến của các trường để nghiên cứu hoàn thiện thể chế, xác định bước đi phù hợp thực hiện tự chủ đại học đúng với bản chất và đạt hiệu quả cao. Tôi tin tưởng rằng, Trường ĐHKTQD sẽ là một trong những trường đại học có đóng góp tích cực nhất trong việc thực hiện chủ trương này.
Ba là, nâng cao chất lượng đào tạo đại học và sau đại học. Gắn kết chương trình đào tạo đại học, kết quả nghiên cứu khoa học của sinh viên với thực tiễn cuộc sống và nhu cầu xã hội. Thực hiện tốt liên kết giữa Nhà trường với doanh nghiệp trong ứng dụng kết quả nghiên cứu khoa học và tạo việc làm cho sinh viên sau khi ra trường. Việc nâng cao chất lượng đào tạo cần gắn liền với giáo dục lý tưởng, nhân cách, đạo đức, lối sống và ý thức chấp hành pháp luật cho sinh viên.
Bốn là, đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả hoạt động nghiên cứu khoa học và tư vấn, phấn đấu trở thành đại học định hướng nghiên cứu.  Trường cần chủ động tìm hiểu, phát hiện nhu cầu; nâng cao năng lực, coi trọng chất lượng nghiên cứu và tư vấn, tạo lập quan hệ chặt chẽ với các cơ quan quản lý, cơ quan nghiên cứu và doanh nghiệp.
Các em  sinh viên thân mến,
Tôi rất vui khi nói chuyện với các em. Tôi luôn có niềm tin vào thế hệ trẻ thanh niên Việt Nam và giờ đây tôi tiếp tục đặt niềm tin lớn vào các em, những sinh viên Trường ĐHKTQD cũng như sinh viên các trường đại học của Việt Nam, kể cả du học sinh Việt Nam ở nước ngoài. Tôi mong các em thi đua học tập giỏi, rèn luyện đạo đức tốt, tích lũy được nhiều kiến thức, không ngừng nêu cao tinh thần yêu nước và tinh thần dân tộc, có những ước mơ, hoài bão lớn về tương lai, chuẩn bị thật tốt hành trang để vào đời, quyết tâm khởi nghiệp. Tôi đề nghị Nhà trường phải tạo điều kiện tốt nhất cho các em sinh viên học tập, tham gia nghiên cứu khoa học; quan tâm, chăm lo tới các em sinh viên là con em đồng bào dân tộc thiểu số, ở vùng sâu, vùng xa và có hoàn cảnh gia đình khó khăn nhưng vẫn phấn đấu vươn lên trong học tập.
Hôm nay, tôi cũng rất vui mừng gặp lại những người thầy cũ, bạn cũ, những giảng viên trẻ. Tôi rất xúc động khi hiện diện ở đây có giáo sư Hồ Phương, người đã từng dạy và hướng dẫn luận văn cho tôi, cùng với rất nhiều người bạn học năm xưa. Điều làm tôi vui sướng nhất là sau mấy chục năm, các thầy các cô vẫn còn sức khỏe, ít nhất đủ để thầy trò chúng ta có thể nói chuyện thoải mái và gặp gỡ nhau những dịp như thế này. Điều làm tôi cảm động là sau mấy chục năm các thầy cô vẫn vô cùng tâm huyết với tình hình đất nước, của ngành giáo dục - đào tạo, và của Trường ĐHKTQD… Xin chúc các thầy cô, các bạn luôn mạnh khỏe, lạc quan vững tin vào tương lai, vào thế hệ trẻ.
Tôi cũng mong tất cả chúng ta, những người đã từng công tác, học tập tại Trường, dù ở cương vị nào cũng luôn cố gắng, phát huy tài năng, sức sáng tạo, đóng góp nhiều hơn nữa cho đất nước - đó cũng là hành động thiết thực xây dựng hình ảnh, uy tín của Trường ĐHKTQD thân yêu của chúng ta.
Chúc Trường ĐHKTQD tiếp tục thành công, không ngừng nâng cao uy tín, danh tiếng trong khu vực và quốc tế. Chúc quý vị đại biểu và các thầy giáo, cô giáo, sinh viên, cán bộ, nhân viên, người lao động Nhà trường sức khỏe, hạnh phúc và thành công.
Xin trân trọng cảm ơn!