Tỷ phú Hoàng Kiều khẳng định có thành công như ngày hôm nay nhờ nỗ lực vươn lên từ cái nghèo và khổ. Ít ai biết ông từng đi bán báo, hay chạy xe máy bỏ rau răm bên Mỹ khi sang đây.
Ông Hoàng Kiều là tỷ phú gốc Việt lọt danh sách 400 tỷ phú giàu nhất Mỹ, đứng thứ 149 với tài sản 3,8 tỷ USD. Tuy nhiên con đường làm giàu của ông thực sự khiến người khác phải khâm phục bởi ý chí quyết tâm vượt lên mọi khó khăn của ông.
Ông Hoàng Kiều sinh năm 1944 tại một ngôi làng ở Bích Khê, Quảng Trị. Tuổi thơ của ông và những ngày đầu sang Mỹ lập nghiệp là chuỗi ngày cơ cực, nghèo khó. “Cuộc sống khi ấy khó khăn lắm”, ông nhớ lại:
“Năm 1980, vợ đầu tiên của tôi là mẹ của 5 đứa nhỏ bây giờ, đã bỏ tôi ra đi. Lúc đó tôi một mình ‘gà trống nuôi con’; đứa con nhỏ 5 tuổi, đứa con lớn nữa là 6 tuổi, 7 tuổi nằm hai bên nách tôi rồi đêm nào cũng khóc lóc, gọi mẹ.
Thế công việc của tôi làm là gì? Tôi được công ty Abbott trả lương 1,25 USD/giờ. Tôi làm việc ngày đêm. Tôi đi bán Amway (hàng đa cấp). Tôi cũng là người đi bỏ báo. Tôi từng đi xe gắn máy tới bà chủ người Việt Nam qua đây 13 năm trước tôi, có bán rau răm. Chính tôi đặt những bỏ những bó rau răm trên xe máy, chở xuống Los Angeles để bán 1 USD/bó. Từ những khó khăn đó, vì quá nghèo, vì quá khổ, mình mới có nỗ lực để vươn lên”.
Về những người sát cánh bên ông lúc nghèo khổ và giúp mình có được ngày hôm nay, tỷ phú Hoàng Kiều thắn thắn chia sẻ: “Khi chúng tôi ở Việt Nam, gia đình chúng tôi rất nghèo khổ. Ba tôi mất sớm khi tôi 3 tuổi. Mẹ tôi không thể cáng đáng, nuôi 4 anh em chúng tôi được. Thế thì mỗi người đi mỗi ngã. Em gái tôi đến với bà cô; anh tôi ra ngoài Bắc, còn tôi thì đi theo chú Thơ (Hoàng Thi Thơ – nghệ sĩ nổi tiếng thời đó). Chú Thơ nuôi tôi. Thằng em tôi cũng có người trong gia đình nuôi. Đó là nghĩa cử trong gia đình.”
Người chú đã giúp Hoàng Kiều học tới đại học với chuyên ngành khoa học. Những khó khăn liên tiếp đã giúp ông tự tin rằng mình có thể vượt mọi thử thách, đặc biệt khi ông xây nhà máy cho Shanghai RAAS sau này mà chẳng có trong tay thiết bị nào.
Đến cuối thập niên 80, sau khi đã có một công việc ổn định với mức thu nhập tương đối tốt tại công ty Abbott, Hoàng Kiều bắt đầu nghĩ đến các bước tiếp theo. Lời khuyên tốt nhất ông nhận được là: “Đừng bán kiến thức của mình với giá rẻ mạt”. Với kinh nghiệm thử huyết tương, ông quyết định tự lập công ty – Rare Antibody Antigen Supply (RAAS) và bắt đầu mua các trung tâm khác. Đến năm 1985, ông đã có 11 trung tâm huyết tương trên khắp nước Mỹ.
Vài năm sau nữa, ông mở rộng ra toàn cầu, và cuối cùng chọn Trung Quốc. Thời điểm đó, Hoàng Kiều cho biết rất ít lãnh đạo doanh nghiệp Mỹ tập trung vào thị trường này. “Khi đó, ai nghĩ đến Trung Quốc chứ? Chỉ có tôi mà thôi”, ông nói.
Và ông đã chọn thời điểm rất chính xác. Năm 1987, viêm gan A bùng phát tại đây, khiến 300.000 người mắc bệnh. “Tôi đã nói với họ là tôi có thể giúp”, ông nhớ lại. Khi đó, không công ty nước ngoài nào được phép sở hữu 50% một doanh nghiệp Trung Quốc. Tuy nhiên, Hoàng Kiều đã hợp tác với Trung tâm Huyết học Thượng Hải, mở Shanghai RAAS, bắt đầu bán AlbuRAAS – loại thuốc chứa albumin – protein chính tạo nên huyết tương, và các loại thuốc từ huyết tương khác. Ngày nay, nhu cầu các sản phẩm của ông nhiều đến nỗi Shanghai RAAS còn chẳng đủ cung cấp cho một tỉnh của Trung Quốc.
Trong khi đó, tại Mỹ, Hoàng Kiều cũng lấn sân sang lĩnh vực mới – sản xuất rượu. Ông đã mua lại hãng rượu Michael Mondavi Family tháng 6/2014 và khánh thành tháng 11. Ông còn mời nữ diễn viên Trung Quốc – Lý Băng Băng làm gương mặt đại diện.
Hoàng Kiều cho biết hãng rượu và công ty huyết tương có mối quan hệ với nhau. Các quy trình như lọc, điều chỉnh độ pH hay lên men cũng tương tự. Ông cũng rất hào hứng khi nói về các tác dụng của rượu lên sức khỏe. “Tôi đang cố tạo ra cái mà chúng tôi gọi là rượu lành mạnh”, ông nói. Hãng này chủ yếu phục vụ thị trường Trung Quốc và đang khá thành công.
Tỷ phú Hoàng Kiều cũng rất tích cực làm từ thiện. Giữa năm ngoái, trong sự kiện đấu giá rượu vang Auction Napa Valley, ông đã lập kỷ lục khi đóng góp 1 triệu USD. Từ năm 2006, tỷ phú cũng thường xuyên quay lại Việt Nam, kết hợp với Hội Chữ thập đỏ để xây 5.000 căn nhà tại đây. “Tôi muốn thể hiện sự biết ơn và báo đáp”, ông cho biết. Hoàng Kiều đã cam kết góp 20% tài sản làm từ thiện.
Ông cũng không quá quan tâm đến danh hiệu tỷ phú của mình. “Đừng nói về cổ phiếu, hay tiền tỷ gì cả. Hôm nay anh có thể là tỷ phú, nhưng ngày mai lại có thể không”, ông nói.
ST